3 marca 2023 obchodzimy Dzień Doceniania

Docenianie

Poczucie bycia docenionym jest dla nas bardzo ważne, zarówno w sferze prywatnej, jak i zawodowej. Dlaczego?

W ujęciu pierwotnym możemy powiedzieć, że kolejne miejsce po potrzebie fizycznego przetrwania zajmuje przetrwanie psychologiczne (dobrostan psychologiczny) – o czym zapominamy, będąc w pędzie. Potrzeba bycia zauważonym, zrozumianym, obdarzonym zaufaniem i docenionym oraz świadomość, że to co robimy, ma znaczenie, jest kluczowa.

Na szczęście wielu z nas, zarówno w życiu prywatnym, jak i zawodowym, coraz lepiej rozumie rolę szczerego zauważenia i słowa „dziękuję”. Jako menedżerowie, współpracownicy, rodzice czy partnerzy staramy się zauważać wysiłek otaczających nas osób. W pracy powiedzielibyśmy o działaniu w myśl idei: „Złap pracownika/współpracownika na robieniu tego, czego od niego oczekujesz, tego co dobre i nagródź to”.

Jak komunikować docenianie?

Komunikowanie doceniania może przyjmować różne formy. Idealnie, jeśli jest zindywidualizowane, a więc dostosowane do pracownika. To dostosowanie zaś, powinno wynikać z wiedzy o pracowniku/współpracowniku i tego co najbardziej wpływa na jego motywacje i satysfakcję z pracy.

Wg Garrego White’a i Paula Chapmana istnieje pięć sposobów doceniania (źródło: „5 języków doceniania w miejscu pracy”):

• Nagroda – gratyfikacja słowna lub konkretny upominek (np. voucher do kina).
• Afirmacja słowna – zakomunikowanie pozytywnej informacji drugiej osobie, np. „Dobra robota”.
• Wartościowo spędzony czas – rozmowa, poświęcenie drugiej osobie czasu i uwagi.
• Akt służby – udzielenie pomocy, wsparcia w wykonaniu zadania.
• Fizyczny dotyk – w miejscu pracy będą to uścisk dłoni czy przybicie „piątki”.

Która forma doceniania jest najlepsza?

Zwykle jesteśmy gotowi zauważyć docenienie wyrażone w każdym z pięciu wymienionych języków. Jednak równocześnie każdy z nas ma swój pierwotny język i to on będzie przemawiał do nas najsilniej. Jeżeli np. „akty służby” jest najmniej ważnym językiem docenienia dla pracownika/współpracownika, to wychodzenie z pomocą na etapie wykonywania zadania może nie spełnić swojej roli, może być wręcz odebrane jako nadgorliwość, czy nadmierna kontrola. Za to „afirmacja słowna” w postaci wyrażenia uznania, np. „Wykonałeś naprawdę dobrą robotę, dziękuję.”, może być uskrzydlająca i wpływać pozytywnie na poziom satysfakcji, czy zaangażowania.

Docenianie dla każdego

Wg White’a i Chapmana każda osoba dysponuje podstawowym i wtórnym językiem doceniania. Zauważenie, który język doceniania jest dla nas, naszych pracowników i bliskich najbardziej istotny, nie jest wcale trudne. Kluczowa jest tu rola obserwacji, słuchania oraz po prostu zapytania (Co Cię motywuje? Co sprawia, że czujesz się doceniony/a?). W sytuacjach zawodowych bardzo często skupiamy się na dwóch rzeczach: nagrodach oraz afirmujących słowach. To niewątpliwie luka. Badania mówią o tym, że dla 40 – 50% pracowników/współpracowników kluczowe są wartościowo spędzony czas oraz akt służby. Zrozumienie i akceptacja różnic istniejących pomiędzy ludźmi w kwestii doceniania jest niezmiernie ważne i ma wpływ na ich satysfakcję z pracy, z życia.

A jak masz Ty? Czy docenianie jest dla Ciebie ważne? Co najmocniej powoduje, że czujesz się doceniony?